In een eerdere nieuwsbrief arbeid hebben we melding gemaakt van het wetsvoorstel tot wijziging van de Arbeidsomstandigheden wet, teneinde de gezondheid en veiligheid van werknemers nog meer te bevorderen. De beoogde datum van inwerkingtreding was toen 1 januari 2017. Die datum is niet gehaald, echter per 1 juli 2017 zijn de wijzigingen in de arbowet wel van kracht worden.
Wat veranderde er?
Ten opzichte van de oude situatie, waarin de werkgever tamelijk grote vrijheid had om zelf te bepalen op welke wijze hij aan de verplichtingen van de arbowet voldeed, is de arbowet per 1 juli 2017 op de volgende belangrijkste punten gewijzigd:
- Basiscontract
De Arbowet stelt vanaf 1 juli 2017 een aantal minimumeisen waaraan het contract tussen de arbodienstverleners en de werkgevers moet voldoen. Het gaat dan onder meer om toegang tot de werkvloer en een second opinion (zie hierna meer). De werkgevers en arbodiensten krijgen vanaf 1 juli 2017 één jaar de tijd om de contracten aan te passen of nieuwe contracten af te sluiten. Nieuwe contracten dienen vanaf de ingangsdatum daarvan te voldoen aan de eisen voor dit zogenoemde “basiscontract”;
- Vrije toegang werkvloer
De werkgever is verplicht om de bedrijfsarts in de gelegenheid te stellen om iedere werkplek binnen het bedrijf te bezoeken. Per 1 juli 2017 heeft de bedrijfsarts een vrije toegang tot de werkvloer. De gedachte hierbij is dat de bedrijfsarts op die manier het bedrijf beter leert kennen en een beter inzicht in de arbeidsomstandigheden en belasting in het werk heeft;
- Second opinion
De bedrijfsarts is verplicht om aan de werknemer de mogelijkheid van een second opinion te bieden bij een andere bedrijfsarts, indien een werknemer het niet eens is met het advies van de bedrijfsarts. De bedrijfsarts is hier slechts niet toe verplicht indien zwaarwegende argumenten zich hiertegen verzetten. De kosten voor een second opinion komen voor rekening van de werkgever;
- Open spreekuur
Iedere werknemer krijgt de mogelijkheid de bedrijfsarts te bezoeken, indien hij vragen heeft over zijn gezondheid in relatie tot de werkzaamheden. Dit kan ook al nog voordat er sprake is van ziekteverzuim of zelfs voordat sprake is van gezondheidsklachten. Een mogelijkheid hiervoor is het organiseren van een open spreekuur. De werknemer heeft geen toestemming nodig van de werkgever voor een dergelijk bedrijfsartsbezoek;
- Klachtenprocedure
Iedere bedrijfsarts, ook een zelfstandige bedrijfsarts, is verplicht om een klachtenprocedure te hanteren op grond waarvan werknemer een klacht over het optreden van de bedrijfsarts kunnen indienen;
- Rol OR en Preventiemedewerker
De OR heeft niet slechts instemmingsrecht ten aanzien van de taken van de preventiemedewerker(s), maar ook de benoeming van de persoon van de preventiemedewerkers dient met instemming van de OR plaats te vinden. Daarnaast krijgt de bedrijfsarts (en andere arbo-deskundigen) de mogelijkheid overleg te voeren met de OR of betrokken medewerkers;
- Beroepsziekten
De bedrijfsarts is thans verplicht om beroepsziekten te melden bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. Hij krijgt daar door de wetswijziging ook tijd voor;
- Bedrijfsarts geeft nadrukkelijk een advies
In de wet is nu duidelijker vastgelegd de bedrijfsarts bij de verzuimbegeleiding van individuele werknemers (alleen) een adviserende rol heeft. Hiermee wordt beoogd om duidelijker te maken dat werkgever de verantwoordelijke is voor de begeleiding van (al dan niet zieke) werknemers. Dat de bedrijfsarts bijstand verleent bij de verzuimbegeleiding is per 1 juli 2017 uit de wet verdwenen;
Handhaving door Inspectie SZW
De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft sinds deze maand meer bevoegdheden tot handhaving van de Arbowet. Er zijn meer mogelijkheden om aan werkgevers, bedrijfsartsen en arbodienstverleners sancties op te leggen indien zij niet voldaan aan vernieuwde Arbo-regels en de verplichting een basiscontract af te sluiten. Het dus ook daarom belangrijk deze wetgeving correct in uw onderneming te implementeren.
Deze bijdrage werd geschreven door mr. Fabienne Degens, advocaat.
