Per 1 augustus 2022 is het door u gehanteerde studiekostenbeding mogelijk nietig

De Wet transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden treedt op 1 augustus 2022 in werking. Deze wet roept nieuwe verplichtingen voor werkgevers in het leven. Het is van groot belang om als werkgever vóór 1 augustus 2022 maatregelen te treffen om aan de Wet transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden te voldoen. Achteroverleunen is echt geen optie. De Wet transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden heeft namelijk directe werking. In deze bijdrage geeft Thuis Partners advocaten weer wat elke werkgever moet weten over de per 1 augustus 2022 geldende wijzigingen inzake de kosteloze scholing.

Verplichte scholing op dit moment

Werkgevers moeten op dit moment werknemers in staat te stellen scholing te volgen die:

• noodzakelijk is voor de uitoefening van zijn functie; en
• (voor zover het redelijkerwijs van hem kan worden verlangd) voor het voortzetten van de arbeidsovereenkomst indien de functie van de werknemer komt te vervallen of hij niet langer in staat is deze te vervullen.

Deze scholingsplicht volgt uit art. 7:611a BW.

Met de inwerkingtreding van de Wet transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden per 1 augustus 2022 wordt art. 7:611a BW uitgebreid. Op u als werkgever zullen meer verplichtingen gaan rusten met betrekking tot de scholingsplicht. Die verplichtingen gelden ongeacht het type overeenkomst.

Verplichte scholing per 1 augustus 2022 kosteloos aanbieden

Per 1 augustus 2022 moet bepaalde scholing voortaan kosteloos worden aangeboden. Deze verplichting geldt:

• niet voor de verplichting van werknemers om bepaalde opleidingen te volgen voor het behouden van hun beroepskwalificatie (in de zin van de Beroepskwalificatierichtlijn 2005/36/EG); maar
• wel voor opleidingen waarvoor de werkgever op grond van (a) nationaal recht, (b) Europees recht dan wel (c) op grond van de collectieve arbeidsovereenkomst gehouden is deze aan te bieden. Denk hierbij aan bijvoorbeeld (let op: niet cumulatief):
  • opleidingen die zien op de veiligheid en arbeidsvoorwaarden; of
  • (zelfs!) scholing in het kader van een verbeter- of herplaatsingstraject.

Verplichte scholing mag niet langer voor rekening van de werknemer komen. Verder moet deze verplichte scholing voortaan worden beschouwd als zijnde arbeidstijd. Tenslotte moet de voornoemde scholing – voor zover mogelijk – plaatsvinden tijdens de tijden waarop arbeid moet worden verricht. Dat betekent dus het nodige voor u als werkgever!

 Studiekostenbeding per 1 augustus 2022

Mogelijk vraagt u zich af als werkgever of u nog wel een studiekostenbeding kan overeenkomen na 1 augustus 2022. Of wat de gevolgen van de inwerkingtreding van de Wet transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden zijn voor studiekostenbedingen die al zijn overeengekomen.

In de Memorie van Toelichting is hieraan uitdrukkelijk aandacht besteed.[1] Het is nog steeds mogelijk om een studiekostenbeding overeen te komen, mits:

• Het gaat om andere scholing dan voorzien in de Richtlijn (lees: het NIET gaat om verplichte scholing als hiervoor omschreven); EN
• voldaan is aan de daarvoor in de jurisprudentie ontwikkelde criteria.[2] Het beding moet dus:
  1. de tijdspanne vaststellen gedurende welke de werkgever wordt geacht baat te hebben van de door de werknemer tijdens de studiewerkzaamheden verworven kennis en vaardigheden;
  2. bepalen dat de werknemer – indien de dienstbetrekking tijdens of onmiddellijk na afloop van de studieperiode eindigt – het loon over die periode aan de werkgever zou moeten terugbetalen; en
  3. de hoogte van de terugbetalingsverplichting moet evenredig worden verminderd in de periode bedoeld onder a) hierboven, zolang de arbeidsovereenkomst voortduurt.

U moet als werkgever bij het hanteren van een studiekostenbeding dus een grote mate van zorgvuldigheid betrachten. Anders kan u mogelijk geen beroep doen op uw studiekostenbeding.

Maar hoe zit het dan met studiekostenbedingen die al zijn overeengekomen vóór 1 augustus 2022? De richtlijn biedt, aldus de MvT, geen ruimte voor overgangsrecht. Studiekostenbedingen die zijn overeengekomen voor verplichte scholing zijn dus per 1 augustus 2022 (meteen) nietig.[3] Dit wil zeggen dat een dergelijk studiekostenbeding van meet af aan geen rechtsgevolg heeft gehad. Dat kan dus bijzonder verstrekkend zijn!

Aanbeveling

Er gaat het nodig veranderen op het gebied van scholing. Een studieovereenkomst met een terugbetalingsregeling is niet altijd meer mogelijk. Verstandig is om als werkgever voor 1 augustus 2022:

• te inventariseren met welke verplichte- en niet-verplichte scholing uw bedrijf van doen heeft;
• te controleren of u uw studiekostenbeding kan handhaven voor bestaande en/of toekomstige situaties.

Uiteraard kunt u voor juridische bijstand Thuis Partners advocaten inschakelen.

[1] Kamerstukken II 2021/22, 35 962, nr. 3, p. 8 (MvT).

[2] HR 10 juni 1983, NJ 1983, 796 (Muller/Van Opzeeland).

[3] Kamerstukken II 2021/22, 35 962, nr. 3, p. 8 (MvT).