Claire Nijssen
Advocaat
Contractenrecht, ook wel verbintenissenrecht genoemd, gaat over het aangaan, beëindigen, opzeggen, ontbinden, van overeenkomsten. Het is een breed rechtsgebied, waar menig advocaat al eens een spreekwoordelijke boom bij de rechter over heeft opgezet. De meeste procedures bij de civiele rechter gaan namelijk over contractenrecht. Er is dus veel jurisprudentie over dit rechtsgebied.
Voor een ervaren advocaat contractenrecht maakt het doorgaans niet uit waaróver een contract gaat. Het kan variëren van een duurovereenkomst voor de levering van eieren door een kippenfarm aan een groothandel tot een onderhoudscontract voor WKK-installaties. Elk goed contract bevat afspraken over zaken als looptijd, prijzen, nakoming, ingebrekestelling, verzuim, opschorting, overmacht en aansprakelijkheid.
Soms is het wettelijk verplicht dat een contract schriftelijk moet worden aangegaan. Zoals de aankoop en verkoop van een woning tussen particulieren. Dat kan niet mondeling. Dat is niet geldig. Bijna alle overige contracten kunnen wél op een rechtsgeldige manier mondeling worden gesloten. Maar: de precieze inhoud van mondelinge afspraken is lastig te bewijzen. Zeker na verloop van jaren. Een advocaat contractenrecht kan helpen met het schriftelijk formuleren van tussen partijen gewenste afspraken. Hoe duidelijker de afspraken vooraf, hoe minder risico op discussie of een procedure achteraf. Dat spaart tijd en geld.
Als partijen slechts (mondeling of schriftelijk) enkele basale afspraken hebben gemaakt, worden hun rechten en verplichtingen als contractpartijen aanvullend bepaald door de wettelijke regels over het contractenrecht. Bijvoorbeeld: het werk van een aannemer moet volgens de wet minimaal voldoen aan ‘eisen van goed vakmanschap’, ook al ligt met de opdrachtgever verder weinig vast.
Contractenrecht gaat ook over algemene voorwaarden. Algemene voorwaarden zijn in feite een set afspraken die door een partij bij elk contract worden toegevoegd. Maar let op: de toepassing van algemene voorwaarden moet worden overeengekomen, net zoals de prijs moet worden overeengekomen. Wie niet wil dat algemene voorwaarden van de andere contractpartij gaan gelden, moet deze uitdrukkelijk van de hand wijzen.
Soms ontstaat een situatie waarin een contractpartij toepassing van algemene voorwaarden stilzwijgend heeft aanvaard. Dat kan tot nare verrassingen leiden. Ook kan het gebeuren dat beide partijen elk hun eigen voorwaarden willen laten gelden. Dan ontstaat een ‘battle of forms’. De rechter beslist dan welke voorwaarden gelden.
Voor een niet-jurist lijken de woorden ‘opzeggen’, ‘beëindigen’, ‘ontbinden’ allemaal op elkaar. Er lijkt geen verschil te zijn. Maar dat is er wel. Wie hier de verkeerde insteek neemt, komt er gehavend uit. Als een contractpartij op een ongeldige manier stopt met de nakoming van een contract, dan wordt die partij schadeplichtig naar de andere contractpartij.
Het opzeggen van een contract is rechtsgeldig tegen de contractuele einddatum, met inachtneming van de geldende opzegtermijn. Een opzegging is ongeldig als niet wordt opgezegd tegen de contractuele einddatum of als de geldende opzegtermijn of formaliteiten (aangetekende brief) niet in acht worden genomen. Als partijen het erover eens zijn dat zij beter kunnen stoppen, dan is beëindiging van een contract in onderling overleg elk gewenst moment mogelijk.
Tot slot kan de rechter een contract tussen partijen ontbinden, als daar juridisch rechtsgronden voor zijn. Bij vragen over contractenrecht, en vooral bij de wens om te stoppen met een lopend contract is het vooraf inwinnen van juridisch advies bij een advocaat contractenrecht echt noodzakelijk.
Pacta sunt servanda.