De thuiswerkplek is na meer dan een jaar corona niet meer weg te denken uit ons werkzame leven en zal daaruit ook na corona niet verdwijnen, zo is de verwachting. Dat brengt allerlei arbeidsrechtelijke vragen met zich mee, maar zeker ook privacy rechtelijke. In april berichtten de media, dat vakbonden en de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) hun zorgen uiten, over de toename van het gebruik van “gluurapparatuur” door werkgevers, om hun thuiswerkende werknemers te controleren. Volgens softwarevergelijkingswebsite Capterra steeg de vraag naar monitoringssoftware voor werknemers in het eerste kwartaal van dit jaar maar liefst met 58% ten opzichte van het eerste kwartaal van 2020. De wens van werkgevers om zicht te hebben op wat thuiswerkers doen, is alleszins te begrijpen. Maar hoe zit dat privacy rechtelijk? In hoeverre mag een werkgever een werknemer controleren?
Uitgangspunt is, dat de werknemer ook tijdens werktijd privacy geniet. Dat geldt zowel voor de thuiswerkende als de niet-thuiswerkende werknemer. Als de werkgever gegevens over de werknemer wil verzamelen, bijvoorbeeld via cameratoezicht, e-mail en internetgebruik, track and trace of andere monitoringssystemen, dan moet dit wel gebeuren volgens de voorwaarden uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).
Gerechtvaardigd belang
Voor iedere verwerking van persoonsgegevens, is een grondslag nodig. Deze grondslagen liggen vast in artikel 6 van de AVG. Als je als werkgever een werknemer wil monitoren, dan betekent dat in de praktijk, dat je daarvoor een gerechtvaardigd belang moet hebben. Dit belang moet bovendien zwaarder wegen dan het privacybelang van de werknemers. De controle moet daarbij noodzakelijk en proportioneel zijn. Dat wil zeggen, dat er geen andere manieren mogelijk zijn om het doel te bereiken, die minder ingrijpend zijn voor de privacy van werknemers. Een werkgever moet zich er daarbij van bewust zijn, dat bij het controleren van thuiswerkers, sprake kan zijn van een inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van de werknemer. Denk bijvoorbeeld aan de partner of kinderen die ook aanwezig zijn in huis, of privé gesprekken die gevoerd worden. Maar ook bij niet thuiswerkers dient de werkgever rekening moet houden met het recht op vertrouwelijke communicatie van de werknemers, bij voorbeeld bij de controle van e-mail of telefoon.
Beginselen
Als een werkgever een gerechtvaardigd belang heeft bij het monitoren van werknemers, dan schrijft de AVG verder nog voor, dat bij iedere gegevensverwerking, voldaan moet worden aan een aantal beginselen. Zo dient er transparantie te zijn: de werkgever moet werknemers erover informeren welke gegevens van hen verwerkt worden, op welke manier en met welke doelen dat gebeurt. Deze doelen moeten ook zijn vastgelegd in het verwerkingsregister dat een ondernemer dient bij te houden op grond van de AVG. Een werkgever mag verder niet meer gegevens verwerken dan noodzakelijk is en ook niet langer dan noodzakelijk is. Het verdient aanbeveling om een protocol of beleid op te stellen, waarin een en ander wordt vastgelegd.
Dit is een bijdrage van mr. Mariëlle Stroes (mstroes@thuispartners.nl)
Alleen als je een héél goede reden hebt die het privacybelang overstijgt.