Thuis Partners heeft een speciale NOW-desk zodat u snel en goed geholpen kunt worden. Doorgaans volgt een eerste kort advies binnen drie werkdagen nadat u de zaak besproken heeft met onze specialist. Neem contact op en bel of e-mail met mr. Thomas Houben van onze NOW-desk voor het maken van een afspraak (045 – 571 9005 of thouben@thuispartners.nl).
1 Inleiding
Gezien de gestage stroom van gepubliceerde jurisprudentie op rechtspraak.nl wordt er veel geprocedeerd over de vraag of voor op het juiste bedrag NOW subsidie wordt verleend. Veel van deze procedures gaan verloren voor de ondernemer. De reden hiervoor is dat de rechtbanken de wetgeving strikt toepassen. Zij verwijzen daarbij naar de totstandkomingsgeschiedenis van de NOW (inclusief toelichtende kamerbrieven) waarbij minister Koolmees meermaals heeft opgemerkt dat de NOW, omdat deze regeling snel tot stand is gekomen en derhalve een generiek karakter kent, heel weinig ruimte voor maatwerk biedt. De UWV’s zijn gewoon daartoe niet in staat. Indien derhalve de subsidieverlening volgens de letter van de NOW op de juiste wijze is bepaald, zal het niet eenvoudig zijn de rechter van een andere mening te overtuigen. Hierna volgen enkele handvaten die behulpzaam kunnen zijn bij het alsnog overtuigen van de rechter.
2 Juridische toetsingskader
Het spreekt voor zich dat het juridisch kader wordt geschapen door de betreffende NOW-regeling. Het is dus zaak de (gedeeltelijk) niet gehonoreerde aanvraag te leggen naast de betreffende regeling. Daarnaast is ook de Algemene wet bestuursrecht (Awb) van toepassing. In het bijzonder de bepalingen die gaan over subsidieverlening en subsidievaststelling: art. 4:29 Awb t/m art. 4:51 Awb.
3 De gang van de procedure
3.1 Bezwaarschrift
De betreffende ondernemer heeft een verzoek om een NOW-subsidie ingediend. Indien daarvan wordt afgeweken en de ondernemer is het niet eens met deze afwijking, dient daartegen binnen zes weken een bezwaarschrift te worden ingediend. Tip: dien een bezwaarschrift in met behulp van een aangetekend schrijven. Daarmee worden zo veel als mogelijk nare discussies voorkomen over de vraag of tijdig het bezwaarschrift is ingediend. De Awb is op deze procedure van toepassing.
3.2 Verzoek om te worden gehoord en om inzage in de op de zaak betrekking hebbende stukken
Aan de hand van de inzage krijgt u meer inzicht in het beslissingsproces bij het UWV en de voor het UWV relevante omstandigheden die tot de afwijking op de aanvraag hebben geleid. Deze informatie is van belang om uw verdere strategie te kunnen bepalen. Tijdens de hoorzitting kunt u het standpunt van de ondernemer nog eens nader uiteenzetten. Dat kan leiden tot alsnog een (gedeeltelijk) toekennen dan wel tot een beter gemotiveerde beslissing op bezwaar.
3.3 Subsidieverlening en subsidievaststelling
In eerste instantie zal het UWV namens de minister een besluit nemen om de hoogte van het subsidiebedrag bij subsidieverlening vast te stellen. Dit betreft een voorlopige toekenning. Het subsidiebedrag dat definitief wordt toegekend, wordt bepaald bij de subsidievaststelling. Dit is een aparte beschikking die derhalve later wordt vastgesteld. Bij de subsidievaststelling kan besloten worden om een extra subsidiebedrag toe te kennen, maar ook besloten worden tot een verplichting tot een (gedeeltelijke) terugbetaling van het ontvangen subsidiebedrag op grond van de eerdere subsidieverlening. Het is zaak om tegen elk besluit dat rechtsgevolgen heeft, derhalve ook door het UWV ambtshalve genomen besluiten, tijdig een bezwaarschrift in te dienen. Een te laat ingediend bezwaarschrift leidt er toe dat het genomen besluit formele rechtskracht heeft gekregen en in beginsel niet meer in rechte kan worden aangetast.
3.4 Beslissing op bezwaar en beroep bij de rechtbank
Indien de beslissing op bezwaar is ontvangen en de ondernemer wenst niet te berusten in deze beslissing, dient binnen zes weken beroep te worden ingesteld bij de rechtbank, afdeling bestuursrecht. De Awb is op deze procedure van toepassing. Ook hier weer het advies: dien het beroep in door middel van een aangetekend schrijven. Zorg voor tijdige betaling van het griffierecht en motiveer uw beroepschrift. De procedure heeft zijn verloop zoals dat is beschreven in hoofdstuk 8 van de Awb.
3.5 Hoger beroep: Centrale raad van beroep (hierna: CRvB)
Binnen zes weken na de beslissing van de rechtbank kan hoger beroep worden ingesteld. De CRvB heeft zich bevoegd verklaard om als hoogste rechter te beslissen over geschillen voortvloeiende uit de NOW. In de literatuur is daar wel kritiek op gekomen, maar vooreerst dienen wij er van uit te gaan dat het oordeel van de CRvB juist is. Ook hier weer het advies: dien het hoger beroep in door middel van een aangetekend schrijven. De procedure voor de CRvB wijkt in beginsel niet veel af van de procedure voor de rechtbank.
4 Nog enkele bijzonderheden
4.1 Wie heeft de bewijslast?
Nu de NOW-subsidie op aanvraag wordt verleend, ligt de bewijslast voor de relevante feiten bij de aanvrager. Dat klemt temeer als het feiten betreft die binnen de invloedsfeer van de aanvrager liggen.
4.2 In de NOW-regelingen is geen hardheidsclausule opgenomen
De wetgever heeft bewust gekozen om geen hardheidsclausule op te nemen. Dat heeft tot gevolg dat bijzondere omstandigheden niet nopen tot het verlenen van de subsidie indien op formele gronden daarop geen recht bestaat. Dat past ook in de eerder genoemde omstandigheden waaronder de regeling tot stand is gekomen (snelheid en een generieke regeling). Het UWV is gewoonweg niet in staat om maatwerk te bieden voor circa 150.000 werkgevers in Nederland.
4.3 Buitenwettelijk begunstigend beeld van het UWV
Ondanks het feit dat de NOW geen hardheidsclausule kent, is er blijkens de jurisprudentie op onderdelen tegemoetkomend beleid van het UWV. Bijvoorbeeld ter zake van de peildatum (zie bijvoorbeeld: ECLI:RBDHA:2020:13873). Het is zaak de relevante feiten die van belang zijn voor de toepassing van dat beleid goed te presenteren. De rechter zal toepassing van dit beleid uiterst terughoudend toetsen.
5 Tot slot
Procedures over de NOW succesvol afronden is geen eenvoudige zaak. Voor de ondernemer staat echter vaak zijn voortbestaan “op de rol”. Daarom moet “alles uit de kast” worden gehaald om het gelijk voor de ondernemer te realiseren. Professionele rechtsbijstand is dan noodzakelijk. Indien de ondernemer niet voor de NOW-subsidie in aanmerking komt en zijn onderneming ligt (grotendeels) stil vanwege overheidsingrijpen (zoals bij de horeca), dan kan een verzoek om schadevergoeding in de vorm van nadeelcompensatie mogelijk een uitkomst bieden. De schade die de ondernemer lijdt, vindt namelijk zijn directe oorzaak in de verstrekkende overheidsmaatregelen. De toekomst (moet en) zal leren of dergelijke verzoeken kans van slagen hebben.
Mr. Eugène Rosier
Advocaat-belastingkundige
Vragen over NOW? Bij de speciale NOW-desk van Thuis Partners wordt u snel en goed geholpen.